هشدار سازمان بهداشت جهانی درباره بیماری سپسیس (sepsis )
سازمان بهداشت جهانی خواستار اقدام جهانی در مورد بیماری سپسیس
از هر ۵ مرگ انسانها در جهان یک مرگ به علت ابتلا به سپسیس
تاریخ انتشار خبر ۸ سپتامبر 2020 – ژنو – مصادف با ۷ شهریور ۱۳۹۹
سپسیس بیماری خطرناکی است که در اثر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به عفونت ایجاد میشود و به تدریج سراسر بدن را فرا میگیرد.
اولین گزارش جهانی سازمان بهداشت جهانی در مورد سپسیس sepsis نشان می دهد که تلاش برای مقابله با میلیون ها مرگ و معلولیت ناشی از این نوع عفونت به دلیل وجود فاصله جدی کشور ها در رابطه با در اختیار داشتن دانش و اطلاعات درمان این بیماری با مشکل روبرو شده است . این شکاف اطلاعاتی به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط عواقب وخیمی دارد. بر اساس مطالعات بین المللی هر ساله بیماری عفونی 1 میلیون نفر منجر به سپسیس می شود و میلیون ها نفر نیز دچار انواع معلولیت های مختلف می شوند. متاسفانه بسیاری از این قربانیان کودک هستند.
به نظر می رسد دسترسی به داده های بهتر در این باره یک نیاز جهانی است. بیشتر مطالعات منتشر شده در مورد سپسیس توسط بیمارستان ها و واحدهای مراقبت های ویژه در کشورهای با درآمد اقتصادی بالا انتشار یافته است. شواهد کمی از بقیه کشور های جهان به سازمان بهداشت جهانی ارایه شده است.
علاوه بر این تعاریف مختلفی از سپسیس و معیار های تشخیصی عفونت حاد، کدگذاری آن و حتی معیار های ترخیص از بیمارستان وجود دارد که موجب می شود آمار واقعی جهانی مبتلایان دشوار و درک صحیح از بار واقعی جهانی سپسیس را دشوار نماید.
دکتر تدروس آدانوم قبرئیسوس ، مدیر کل WHO می گوید: “جهان باید فوراً تلاش خود را برای بهبود داده ها در مورد بیماری سپسیس افزایش دهد تا همه کشورها بتوانند این وضعیت وحشتناک را به موقع شناسایی و درمان کنند.” “این به معنای تقویت سیستم های اطلاعات سلامت و اطمینان از دسترسی به ابزارهای تشخیصی سریع و مراقبت های با کیفیت از جمله داروها و واکسن های ایمن و ارزان قیمت است.”
سپسیس در پاسخ به عفونت رخ می دهد. وقتی سپسیس زود تشخیص داده نشود و سریع کنترل نشود ، می تواند منجر به شوک سپتیک، از کار افنادگی چند عضو و مرگ شود. بیمارانی که مبتلا به COVID-19 شدید و سایر بیماریهای عفونی هستند ، در معرض خطر بیشتری از ابتلا به بیماری سپسیس قرار دارند و می میرند.
نیمی از افرادی که با سپسیس دوام می آورند، بهبودی کامل یافته و بقیه در عرض 1 سال می میرند یا تحت تأثیر ناتوانی های طولانی مدت قرار می گیرند.
سپسیس یک عارضه جدی عفونی
سپسیس به طور نامتناسبی بر جمعیت آسیب پذیر تأثیر می گذارد:
نوزادان تازه متولد شده ، زنان باردار و افرادی که در مناطق فقیر زندگی می کنند. تقریباً 85٪ موارد سپسیس و مرگ های مربوط به سپسیس در این گروها اتفاق می افتد.
تقریباً نیمی از 49 میلیون مورد سپسیس در هر سال در جهان در بین کودکان اتفاق می افتد و منجر به ۹/۲ میلیون موردمرگ می شود. ما می توانیم با تشخیص به موقع و مدیریت بالینی مناسب از بسیاری از این موارد مرگ و میر جلوگیری نماییم . این مرگ ها اغلب نتیجه بیماری های اسهالی یا عفونت های تنفسی تحتانی است.
عفونت های زایمان در زنان ، از جمله عوارض ناشی از سقط جنین یا عفونت های بعد از سزارین ، سومین علت شایع مرگ و میر مادران در جهان است. تخمین زده می شود که از هر 1000 زایمان ، 11 مورد از زنان به علت عفونت یا می میرند و یا اعضای خود را از دست می دهند.
این گزارش همچنین نشان می دهد که سپسیس غالبا ناشی از عفونت های محیط های بیمارستانی است. بر اساس آمار های جهانی منتشر شده حدود نیمی (49٪) از بیماران مبتلا به سپسیس در بخش های مراقبت ویژه بیمارستانها و تخمین زده می شود 27٪ از افراد مبتلا به سپسیس در بقیه بخش های بیمارستانی بیمارستان ها گرفتار عفونت منجر به سپسیس می شوند. 42٪ از افراد مبتلا به سپسیس در بخش های مراقبت های ویژه فوت کنند.
مقاومت ضد میکروبی یک چالش اساسی در درمان سپسیس است زیرا توانایی درمان عفونت ها ، به ویژه در عفونت های مرتبط با مراقبت های بهداشتی را درمان را بسیار پیچیده می کند.
بهبود پیشگیری ، تشخیص و درمان سپسیس
سرویس بهداشتی مناسب، دردسترس بودن آب با کیفیت و بطور کلی اقدامات پیشگیرانه مناسب بهداشتی و کنترل عفونت می تواند از سپسیس جلوگیری کرده و زندگی ها را نجات دهد. البته باید همراه با تشخیص به موقع ، با مدیریت بالینی مناسب و مداخله در تحقق دسترسی بیمار به داروها و واکسن های ایمن و مقرون به صرفه تا 84٪ از مرگ نوزادان در اثر سپسیس جلوگیری کرد.
سازمان بهداشت جهانی از جامعه جهانی چه می خواهد؟
۱- بهبود طرح های مطالعات تحقیقاتی موثر همراه با جمع آوری داده های با کیفیت بالا ، به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط .افزایش سطح حمایت جهانی و اختصاص بودجه و ظرفیت های مناسب برای تحقیق و جمع آوری شواهد اپیدمیولوژیک در مورد بار واقعی بیماری سپسیس در جهان
۲- کشور ها باید با اجرای سیستم های نظارتی استاندارد امکان شروع درمان در سطح مراقبت های اولیه و اجرای اقدامات عملی مطابق با طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD-11) و استفاده از برنامه های موجود درمان عفونت ها را بهبود بخشند.
۳- در دسترس قرار دادن ابزارهای تشخیصی سریع ، مقرون به صرفه و مناسب ، به ویژه برای سطح مراقبت های اولیه و ثانویه ، برای بهبود شناسایی ، نظارت ، پیشگیری و درمان سپسیس.
۴- تعامل و آموزش بهتر كاركنان بهداشت و درمان و بهداشت به منظور جلوگیری از عفونت های ناشی از سپسیس ، و به دنبال مراقبت های سریع برای جلوگیری از عوارض بالینی و شیوع بیماری های همه گیر.
اولین گزارش جهانی سازمان بهداشت جهانی در مورد سپسیس
(شواهد فعلی ، شناسایی به موقع بیماران و مسیرهای آینده )
ترجمه : احمد قویدل منبع WHO