فصل اول : موضوع چگونه انتشار یافت؟ انتشار مصوبه هیات وزیران با تیتر گمراه کننده حذف یارانه دارو های بیماران خاص در شبکه های اجتماعی و به دنبال آن موضع گیری چند مقام بهداشت و درمانی توضیحات آنها اگرچه منجر به کاهش نگرانی می گردید اما توضیحات منتشر شده نمی توانست کاملا قانع کننده باشد. عباس زارعنژاد – مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در پی انتشار اخباری مبنی بر “خروج داروهای بیماران خاص از فهرست کالاهای یارانهای” گفته بود: حمایتها از بیماران از جمله بیماریهای خاص، مزمن و صعبالعلاج مانند گذشته برقرار است و ارائه خدمات درمانی و دارویی به این بیماران همچنان ادامه دارد. ایشان هیچ اشاره ایی به مصوبه هیات دولت نمی نماید.
خبرگزاری تسنیم در فراز نهایی خبر خود تصریح نموده بود :”یارانه تولید داروهای صعب العلاج حذف نشده است بلکه داروهای خاص از فهرست کالاهای یارانه ای حذف شده اند. به این معنا که کالاهای مندرج در فهرست اقلام یارانه ای برای صادرات باید از دستگاه مربوط مجوز لازم را دریافت کنند. به عنوان مثال برای صادرات گازوییل باید هزینه یارانه در نظر گرفته شده تولید این محصول با وزارت نفت تسویه شود، بعد از تسویه امکان صادرات محصول مود نظر وجود دارد و در صورت عدم تسویه و صادرات کالا قاچاق محسوب میشود”. در این قسمت خبر اشاره ایی به حوزه قاچاق کالا می شود اما باز هم مصوبه شفاف نمی شود. رئیس سازمان غدا و دارو به دنبال انتشار گسترده تر این خبر در موضع گیری اعلام کرد: افزایشی در پرداخت هزینه دارویی بیماران خاص ایجاد نشده است.حمایتهای بیمه ای مانند گذشته ادامه دارد.با توجه به نگرانیهایی که در انعکاس مصوبه هیات دولت در خصوص داروی بیماران خاص ایجاد شده است؛ لازم به ذکر است که این مصوبه در خصوص “صادرات” اقلامی است که به صورت مستقیم یارانه دریافت میکنند.صادرکنندگان این اقلام میبایست قبل از اقدام به صادرات آنها، یارانه دریافتی را به دولت برگردانند.
چون دارو مشمول دریافت مستقیم یارانه نمیشود از مصوبه دولت حذف شده است، لذا پوشش بیمهای داروهای بیماران خاص، مزمن و صعبالعلاج بدون تغییر کمافیالسابق ادامه خواهد داشت و افزایشی در پرداخت هزینه دارویی این گونه بیماران ایجاد نشده است و این مصوبه ارتباطی به حمایتهای بیمه ای از این بیماران ندارد.
فصل دوم – اصل موضوع چه بوده است ؟ کلید وازه های قاچاق و صادرات امکان جستجوی خبر را در فراهم نمود. مراجعه با سایت هیئت دولت و ملاحظه اطلاع رسانی مشخص می نماید که خبر چیز دیگری بوده است . چنانچه ملاحظه می نمایید اصل خبر عنوان این بوده است : تصویب نامه اصلاح فهرست کالاهای یارانه ای موضوع تبصره (۲) ماده (۱۸) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز – در توضیح این عنوان ذکر گردیده است : در ردیف (۱) جدول تصویب نامه شماره ۱۳۸۸۶۹/ت۵۳۳۳۵هـ مورخ ۱۹ /۱۱ /۱۳۹۵ عبارت “داروهای ساخته شده برای بیماران خاص، مزمن، صعب العلاج و داروهای مشمول یارانه” حذف و واژه “واکسن” به عبارت “واکسن های انسانی” اصلاح می شود. بنابر این اساسا مصوبه هیات دولت متوجه اصلاح فهرست کالاهایی است که در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ، بوده که در قانون وظیفه تصویب آن بر عهده هیئت وزیران است.
به عبارت ساده تر هیات وزیران با تصویب این فهرست امکان پیگیری های قضایی را در حوزه قاچاق کالاهای یارانه ای فراهم می آورد. توجه شما را به متن قانون و تبصره مورد اشاره هیات وزیران جلب می نماییم:
قاچاق کالاهای مجاز، مجاز مشروط، یارانهای و ارز
ماده ۱۸- هر شخص که مرتکب قاچاق کالا و ارز و حمل و یا نگهداری آن شود، علاوه بر ضبط کالا یا ارز، به جریمه¬های نقدی زیر محکوم میشود:
الف- کالای مجاز: جریمه نقدی یک تا دو برابر ارزش کالا
ب – کالای مجاز مشروط: جریمه نقدی معادل یک تا سه برابر ارزش کالا
پ – کالای یارانه ای: جریمه نقدی معادل دو تا چهار برابر ارزش کالا
ت – ارز: جریمه نقدی ارز ورودی، یک تا دو برابر بهای ریالی آن و جریمه نقدی ارز خروجی، دو تا چهار برابر بهای ریالی آن
تبصره ۱- عرضه و فروش کالای قاچاق موضوع این ماده جرم محسوب و مرتکب به حداقل مجازاتهای مقرر در این ماده محکوم می¬شود.
تبصره ۲- فهرست کالاهای یارانه¬ای با پیشنهاد وزارتخانه¬های امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت تهیه میشود و به تصویب هیأت وزیران می¬رسد.
تبصره ۳- وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است فهرست کالاهای مجاز مشروط را اعلام نماید.
فصل سوم – چرا مصوبه جدید هیات دولت قطع یارانه داروهای بیماران خاص معنی شد! برای درک بهتر مصوبه جدید باید مصوبه قبلی را ملاحطه کرد تا بتوان قضاوت درستی کرد. شما مصوبه قیلی در سال ۱۳۹۵ را در سند شماره ۳ ملاجطه می نمایید. با توجه به صراحت قانون خروج کالاهایی که به آنها یارانه تعلق می گیرد از کشور ممنوع است. بدیهی است که اگر دارو های ساخته شده بیماران خاص مشول یارانه دولت است پس در فهرست ممنوعیت قرار می گیرد و بر عکس اگر دولت بابت آن یارانه نمی دهد پس در فهرست ممنوعیت قرار می گیرد . لذا از این زاویه مصوبه جدید هیات دولت مبنی بر خاررج کردن دارو های ساخته شده بیماران خاص از مصادیق قاچاق شبه برانگیز است.
دقت در بند ۲ مصوبه سال ۱۳۹۵ که مصون از اصلاح مانده و در آن تصریح شده است: ” این تصویب نامه تعهدی را برای پرداخت یارانه به به کلیه کالاهای مشخص شده موضوع فهرست بند یک ایجاد نمی کند و مادامی که عملا یارانه ایی به هریک از کالاهای مذکور تعلق نگیرد مشمول موضوع جریمه بند ( پ ) ماده ۱۸ نمی گردد. ” با این توضیحات عملا هر عقل سلیمی به جز این استباط نمی کند که یارانه دارو های بیماران خاص قطع شده است. از انجا که دو مقام بهداشتی صراحتا گفته اند وضعیت بیماران تغییری نخواهد کرد باید شفافیت این مصوبه را در آدرسی که رئیس سازمان غذا و دارو داده است جستجو نمود. ایشان چنانچه ذکر شد گفته اند : “چون دارو مشمول دریافت مستقیم یارانه نمیشود از مصوبه دولت حذف شده است” باید دید منظور ایشان از یارانه غیر مستقیم چیست؟ الان این یارانه به سازمان های بیمه گر پرداخت می شود.
اما عنوانش یارانه دارو است! ایا قرار است تحت عنوان دیگری این یارانه به سازمان های بیمه گر داده شود؟ و سوالات دیگری که با مطالعه بند دو و سه مصوبه سال هیات دولت در سال ۱۳۹۵به اذهان متبادر می گردد. باید امیدوارباشیم دولت توضیحات شفافی در این حوره ارایه نماید.
نکته: این ابهام باقی می ماند که تکلیف قاچاق دارو های ساخته شده بیماران خاص که با تاکید دو مقام بهداشتی به ان یارانه هم تعلق می گیرد !چه می شود؟ صادرات تکلیفش روشن شده است. قاچاق این دارو ها چه تکلیفی دارد؟ با خارج شدن این دارو ها از این فهرست مقامات قضایی عملا تکلیفی برای اجرای بند پ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ندارند.